Monitoring vs obserwowalność (observability)

Monitoring to proces zbierania, analizowania i wyświetlania danych dotyczących systemów IT. Najczęściej metryk, logów i alertów. Jego celem jest szybkie wykrycie problemów i odchyłek od normy. Monitoring odpowiada na pytania: czy system działa? i czy coś wymaga interwencji?

Observability (obserwowalność) to szersze podejście, które pozwala zrozumieć dlaczego coś nie działa. Opiera się na trzech filarach:

• Logi – zdarzenia i szczegóły operacyjne,
• Metryki – ilościowe dane o stanie komponentów (np. CPU, czas odpowiedzi),
• Ślady (traces) – informacje o przepływie żądań przez system (np. mikrousługi).

Główne różnice:

Monitoring skupia się na znanych problemach i zdefiniowanych alertach. Obserwowalność pozwala analizować nieznane wcześniej scenariusze (unknown unknowns). W nowoczesnych, złożonych systemach (np. architektury rozproszone, chmura, Kubernetes), sama obserwacja metryk to za mało – potrzebna jest pełna obserwowalność.